Aksaray’da Riskli Kaç Yapı Var?

6 Şubat tarihinde Kahramanmaraş Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde yaşanan ve on binlerce insanın hayatını kaybetmesine, yüzbinlerce insanın yaralanmasına ve milyonlarcasının da evsiz kalmasına neden olan depremlerin yaraları aradan geçen zamana rağmen hala sarılmaya çalışırken özellikle deprem riski en yüksek illerden olan İstanbul ve diğer bazı illerde depreme dayanıklı olmayan yapılar tespit edilerek ortadan kaldırılıyor.

Devlet desteği ile yeniden yapılan konutlar ev sahiplerinin riskli binalardan kurtulmasını sağlarken gelecekte oluşabilecek depremler için de ön hazırlık olarak yapılıyor. Ülke genelinde depremlerle ilgili çalışmalar sürerken kentsel dönüşümü teşvik etmek isteyen Aksaray belediyesi de riskli olarak tabir edilen eski binaların ortadan kaldırılması ve yerinde dönüşüm için kat artırımı teşviki ile mülk sahiplerinin önünü açarken merkezde çok sayıda yapı bu teşvik ile dönüşmeye başladı. Yapılan çalışmalar kent merkezinde sürerken merkez dışında kalan 1980’lerin son bölümünde kooperatifler şeklinde inşa edilen yapıların durumu ise belirsizliğini koruyor.

Bu yapılarla ilgili zemin sıkıntısı ile sağlamlık konusunda endişe ettiklerini ifade eden bazı konut sahipleri yerinde dönüşüm için binalarda ikamet etmeyen daire sahiplerinin kira gelirleri nedeniyle ikna olmadıklarını söyleyerek yaptıkları açıklamada; “Yaklaşık 2 sene önce meydana gelen depremi çok çabuk unuttuk. O bölgelerde depremin yaraları hala sarılmaya çalışılırken, insanların büyük bölümü konutlarını beklerken deprem yaşamayan bölgelerde hayat çok çabuk normalleşti. Ne yazık ki depremler konusunda hiçbir zaman hazır olmayacak bir düşünceye sahibiz. Bu depremlerde çürük ve zemin sıkıntısı olan yapıların ne kadar çok bedel ödettiğini herkes gördü. Devlet bu sorunu ortadan kaldırmak için önemli teşvik imkanları sağlarken belediye de bunun için kat artırımı ile bina maliyetlerinden doğacak külfeti azaltmak için elini taşın altına koydu. Buna rağmen binalarda dairesi olan ancak kendileri yeni ve sağlam binalara taşınarak buradan 3 kuruş kira alma çabasında olanlar ile yurt dışında olanlar bu dönüşüm fırsatını ellerinin tersi ile itiyorlar. Bu binaların ne kadar sağlam olduğu konusunda kimsenin en ufak bir fikri bile yok. Geçmişte bu arazinin bataklık olduğunu yaşı büyük olanlar anlatıyor. Zemin çalışmasında buna göre bir temel mi atıldı? Yoksa tersine normal bir temelle bu binalar yapıldı mı? Bunun dışında binalarda betonlar nasıl ve ne özelliklerde atıldı? Bunların cevapları yok. Depremin üzerinden geçen 2 senede burayla ilgili bir çalışma yapılmadı. Bu çalışmanın yapılması ve 7 şiddetinde bir depremde yıkılma oluşabilecek binaların dönüşümü zorunlu olmalı. Bunun dışında anlaşma ile bu işin çözüleceği yok. Bunun için Aksaray belediyesi, Aksaray Üniversitesi ve AFAD il müdürlüğünün bir çalışma yapması gerekiyor. Fatih Mahallesi sınırlarında yapılan çok sayıda binanın ne durumda olduğunu içerisinde oturanlar bile bilmiyor. Bu kooperatiflerde müteahhitlik yapanların bir tanesi bile bu binalarda oturmuyor. Binalarda oturanlar ise evlerinin ne durumda olduğundan habersiz. Bizler bu binalar yıkılsın demiyoruz ama bu binaların testleri yapılsın ve ne durumda oldukları açıklansın. Riskli olanlar için güçlendirme çalışması veya yıkım kararı verilsin.

İlimizde ne yazık ki dönüşüm denilince müteahhitlerimiz haklı mali sebeplerden dolayı her zaman merkezde bu işi yapmak istiyor. Sadece Aksaray değil Aksaray yakınlarında oluşacak deprem bile artık buralar için risk oluşturabilir. Maraş depremi Hatay’ı haritadan silmedi mi? Her seferinde “inşallah olmaz” sözünü duymaktan bıktık usandık. İstanbul’da veya başka illerde olduğu gibi binalar ve zeminleri konusunda kapsamlı bir çalışma ile çürük yapılar için yıkım kararı verilmedikçe bu sorun çözülemez. Bizler Aksaray’da kaç yapı için bu testlerin yapıldığını ve riskli kaç bina olduğuyla ilgili bir çalışma yapıldı mı? Yapılmadı mı? yetkililerden bunun cevabını bekliyoruz” dediler. (Haber: Elif BUDAK)